زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

قسم به آسمان





از قسم‌های قرآن ، سوگند به آسمان است که در شش آیه آمده است؛ دو مورد آن به طور مستقل و بدون صفت ، و در چهار مورد با صفت آمده است.


۱ - آسمان تزيين يافته



قسم خداوند به آسمان تزيين يافته با ستارگان:
وَ السَّماءِ ذاتِ الْحُبُكِ‌ إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ. « سوگند به آسمان صاحب زینت‌ها (یا راه‌ها) ». بر اساس روايتى از امام علی علیه‌السلام «ذات الحبك» به صاحب حسن و زیبایی تفسير شده است.

۲ - فلسفه قسم به آسمان




۲.۱ - حتمیت عذاب


قسم خداوند به (آسمان)، جهت تأكيد بر حتميّت عذاب مکذّبان:
وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ‌ إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ.

۲.۲ - نفرین اصحاب اخدود


قسم خداوند به آسمان و برجهاى آن، براى تأكيد بر نفرین به اصحاب اخدود:
وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ‌ قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ.

۲.۳ - مراقبت از انسان و اعمالش


سوگند خداوند به آسمان، جهت تأكيد بر مراقبت از انسان و اعمال او:
وَ السَّماءِ وَ الطَّارِقِ‌ إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْها حافِظٌ.

۲.۴ - فارق بودن قرآن


قسم خداوند به آسمان و به بازگشتهاى مكرّر آن «بارانهاى پياپى يا طلوع و غروبهاى خورشید، ماه و ستارگان» براى بيان فارق بودن قرآن بين حق و باطل:
وَ السَّماءِ ذاتِ الرَّجْعِ‌ إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ.

۲.۵ - رستگارى اهل تزكيه


قسم خداوند به آسمان، در مورد رستگاری اهل تزکیه:
وَ السَّماءِ وَ ما بَناها قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها. آيه «قد افلح ...» جواب قسم است.

۲.۶ - تباهى گناهكاران


تأكيد خداوند بر زیانکاری و تباهى گناهکاران، با قسم خوردن به آسمان:
وَ السَّماءِ وَ ما بَناها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها.

۳ - پانویس


 
۱. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، مقاله«قسم به آسمان».    
۲. ذاریات/سوره۵۱، آیه۷.    
۳. ذاریات/سوره۵۱، آیه۸.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۲۳۰.    
۵. طور/سوره۵۲، آیه۵.    
۶. طور/سوره۵۲، آیه۷.    
۷. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۴-۸.    
۸. بروج/سوره۸۵، آیه۱.    
۹. بروج/سوره۸۵، آیه۴.    
۱۰. طارق/سوره۸۶، آیه۱.    
۱۱. طارق/سوره۸۶، آیه۴.    
۱۲. طباطبایی، محمد حسین المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۲۵۸.    
۱۳. طارق/سوره۸۶، آیه۱۱.    
۱۴. طارق/سوره۸۶، آیه۱۳.    
۱۵. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۲۶۰.    
۱۶. شمس/سوره۹۱، آیه۵.    
۱۷. شمس/سوره۹۱، آیه۹.    
۱۸. درویش، محیی الدین، اعراب القرآن الکریم و بیانه، ج ۱۰، ص ۴۹۶.    
۱۹. شمس/سوره۹۱، آیه۵.    
۲۰. شمس/سوره۹۱، آیه۱۰.    


۴ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۳، ص۲۷۸، برگرفته از مقاله «موارد قسم خدا».    


رده‌های این صفحه : آسمان | قرآن | قسم | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.